Có cần thiết lắp đặt dây an toàn cho ghế sau trên ô tô không?

Hiện nay, nhiều người Việt Nam có thái độ tiêu cực đối với việc sử dụng dây an toàn (seatbelt) trong xe hơi. Họ thường thắt dây an toàn để tuân thủ luật giao thông, nhưng không thực sự thấy cần thiết và thường coi đó là một việc làm phiền. Thậm chí, những người ngồi ở ghế sau còn có thể từ chối sử dụng dây an toàn với lý do sợ phiền rườm rà.

Tuy nhiên, việc sử dụng dây an toàn là một phần quan trọng của việc duy trì an toàn trong xe hơi. Dây an toàn giúp giữ người lái và hành khách ở vị trí đúng, giảm nguy cơ chấn thương trong trường hợp va chạm. Đây là một biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả để bảo vệ tính mạng và sức khỏe của mọi người trong xe.

Tại Việt Nam, chúng ta đã chứng kiến nhiều vụ tai nạn giao thông gây ra hậu quả nghiêm trọng cho tính mạng con người. Một trong những tình huống phổ biến nhất là khi người lái xe hơi thoát khỏi tai nạn mà người ngồi ở hàng ghế sau lại gánh chịu hậu quả nặng nề. Điều này thường xảy ra do người ngồi ở hàng ghế sau không thắt dây an toàn. Khi xảy ra va chạm, họ có thể bị văng ra khỏi xe, va đập vào các vật cản hoặc cơ thể người khác, dẫn đến chấn thương nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong.

Có cần thiết lắp đặt dây an toàn cho ghế sau trên ô tô không?

Tại Việt Nam, hiện nay, nhiều người sử dụng ô tô thường không sử dụng đúng chức năng của dây đai an toàn khi ở hàng ghế sau. Thường thì họ chỉ sử dụng dây đai này khi họ đang ngồi ở hàng ghế trước hoặc khi tự lái xe, thường là để tuân thủ quy định luật giao thông. Chỉ có một số người hiểu được tầm quan trọng của việc sử dụng đai an toàn và tự ý thắt nó mỗi khi ngồi vào ô tô, kể cả khi họ ở hàng ghế sau.

Tuy việc thắt dây an toàn là một biện pháp quan trọng để bảo đảm an toàn cá nhân và của người khác khi tham gia giao thông, nhưng đối với nhiều người, nó vẫn còn là một thói quen xa lạ, thậm chí là phiền phức. Họ có thể cảm thấy không thoải mái khi dây đai bó vào người, đặc biệt là đối với những người chưa từng cầm lái xe. Điều này có thể tạo ra một cảm giác không mong muốn, và nếu họ không vượt qua được mức này, việc thắt dây an toàn có thể trở thành một nhiệm vụ khó khăn.

Thậm chí, một số người thậm chí bị chế nhạo khi họ thắt dây an toàn khi ngồi ở hàng ghế sau, vì họ coi đó là một động tác không cần thiết, thậm chí là thừa thãi. Điều này tạo ra áp lực xã hội và làm gia tăng tâm lý sợ hãi trong việc sử dụng đai an toàn của người tham gia giao thông.
Khi ngồi ở hàng ghế sau mà không sử dụng dây đai an toàn, trong trường hợp xe gặp va chạm phía trước, sẽ có lực quán tính đẩy hành khách về phía trước. Nếu va chạm mạnh, hành khách có thể xuyên qua kính chắn gió và bị văng ra ngoài. Hơn nữa, việc không thắt dây an toàn ở hàng ghế sau có thể gây nguy hiểm cho những người ngồi ở hàng ghế trước, vì trong trường hợp va chạm, hành khách từ hàng ghế sau có thể va đập vào hành khách ở hàng ghế trước.

Trong trường hợp xe bị lật, người ngồi trong xe có dây đai an toàn thường không bị văng ra ngoài qua các cửa kính hoặc cửa ra. Tuy nhiên, trong trường hợp không sử dụng dây đai an toàn, các hành khách có thể bị văng ra khỏi xe ở cửa ra hoặc các vị trí khác.

"Lừa" hệ thống cảnh báo dây an toàn ghế trước

Thường thì, các dòng xe ô tô mới được trang bị hệ thống cảnh báo thắt dây an toàn, hệ thống này có thể phát ra âm thanh cảnh báo lái xe và hành khách khi họ quên thắt dây an toàn sau khi ngồi vào ghế. Điều này là tiêu chuẩn trong nhiều thị trường, trong đó có các xe chỉ cảnh báo tài xế và có các xe cảnh báo cho cả hai ghế trước và ghế hàng ghế sau.

Tuy nhiên, nhiều người sử dụng ô tô cảm thấy hệ thống cảnh báo này phiền phức, đơn giản vì họ cảm thấy khó chịu khi phải thắt dây an toàn, kể cả tài xế. Do đó, đã xuất hiện một phụ kiện để đáp ứng nhu cầu của những người này, đó là chốt thay thế dây an toàn, chúng có thể lắp thay thế vào khe cắm sẵn có trên ô tô.

Thực tế, tại Việt Nam, nhiều người vẫn chưa có thói quen thắt dây an toàn khi ngồi trong ô tô. Họ có thể cảm thấy phiền phức khi phải nghe tiếng báo cảnh báo kêu mỗi khi xe khởi động mà họ chưa thắt dây an toàn. Vì vậy, phụ kiện này được xem như một "giải pháp" để tắt hệ thống cảnh báo an toàn trên ô tô.

Để đáp ứng sự lựa chọn của khách hàng, nhiều cửa hàng phụ kiện ô tô hiện nay cung cấp nhiều loại "chốt an toàn" có thể hiển thị logo của các thương hiệu ô tô phổ biến tại Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều người không tìm hiểu kỹ rằng, món phụ kiện này có thể trở thành yếu tố nguy hiểm khi xe gặp tai nạn trong quá trình vận hành.

Một số tài xế thậm chí thắt dây an toàn theo cách luồn dây qua phía sau lưng, điều này có thể gây hiểu lầm cho hệ thống cảm biến túi khí trên xe và khiến nó triệt hạ túi khí trong trường hợp không cần thiết. Điều này là một tình huống rất nguy hiểm trong trường hợp xảy ra tai nạn.

Tầm quan trọng của dây đai an toàn (seatbelt)

Hệ thống dây đai an toàn trên ô tô thậm chí còn quan trọng hơn cả túi khí. Dây đai an toàn có khả năng cứu sống người ngồi trên xe khi xảy ra va chạm. Nếu hành khách không thắt dây an toàn, tác dụng và hiệu quả của túi khí gần như không có, thậm chí có một số trường hợp hệ thống túi khí trên một số mẫu xe không hoạt động nếu dây đai an toàn không được thắt.

Dây đai an toàn đã được sáng chế vào cuối những năm 1800 và hiện nay đã trở thành một trang bị tiêu chuẩn trên ô tô. Dây đai an toàn có vai trò bảo vệ người ngồi trên xe bằng cách giữ họ lại trong trường hợp tai nạn có thể khiến họ bị văng ra khỏi xe qua kính chắn gió. Nó cũng đảm bảo an toàn tại chỗ cho người ngồi trong trường hợp xe phải phanh gấp hoặc va chạm. Túi khí, ngược lại, bảo vệ tài xế khỏi va chạm với vô lăng, bảng táp-lô, cửa kính, giúp giảm thiểu thương vong nếu xe gặp va chạm, lắc đột ngột hoặc lật.

Theo thống kê, những người ngồi trên ô tô, dù không may gặp tai nạn, nhưng đeo dây an toàn sẽ có cơ hội lớn hơn để tránh bị tổn thương. Nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng quy định nghiêm ngặt về việc đeo dây an toàn trên xe, bất kể ngồi ở hàng ghế trước hay sau, đặc biệt đối với trẻ em. Người không đeo dây an toàn không chỉ đối diện nguy cơ tổn thương bản thân mình mà còn có thể gây nguy hiểm cho những người khác trên xe. Trong trường hợp xảy ra tai nạn, người không đeo dây có thể bị văng trong xe, thậm chí bay ra khỏi xe, làm tổn thương những hành khách khác.

Số liệu từ Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA) cho thấy rằng việc sử dụng dây đai an toàn có thể giảm tỷ lệ tử vong và tỷ lệ chấn thương nghiêm trọng trong trường hợp tai nạn xuống khoảng 50%. Mặc dù túi khí là một phần quan trọng của hệ thống an toàn trên xe, nhưng việc kết hợp túi khí và dây đai an toàn là cách bảo vệ tốt nhất cho người trưởng thành trong trường hợp tai nạn.

Mức phạt khi không thắt dây an toàn

Một trong những vi phạm phổ biến và thường gặp hiện nay là việc không thắt dây an toàn. Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được Chính phủ ban hành vào ngày 30/12/2019, đã tăng mạnh mức xử phạt cho việc vi phạm hành chính này.

Theo quy định mới, cả người điều khiển xe ô tô và người ngồi trên xe (tại vị trí được trang bị dây an toàn) nếu không thắt dây an toàn sẽ bị áp dụng biện pháp xử phạt hành chính:

Phạt tiền từ 800.000 đồng - 1 triệu đồng: Tài xế không thắt dây an toàn khi điều khiển xe chạy trên đường; Chở người trên xe ô tô không thắt dây an toàn (Tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy.

Phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng: Người được chở trên xe ô tô không thắt dây an toàn (Tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy.

Kể từ ngày 1/1/2018, tất cả người điều khiển và người ngồi trên xe (tại các vị trí được trang bị dây an toàn) đều phải tuân thủ việc thắt dây an toàn khi xe đang di chuyển. Việc không tuân thủ quy định này sẽ bị áp dụng mức xử phạt như đã nêu trên.