Lợi ích và tác dụng của các nút điều chỉnh hệ thống đèn ô tô

Hiểu rõ chức năng và cách điều chỉnh hệ thống đèn trên ô tô được xem là một bài học quan trọng cho những người mới lái xe, giúp họ áp dụng chính xác trong từng điều kiện vận hành và đảm bảo an toàn cho bản thân và phương tiện tham gia giao thông.

Tìm hiểu lợi ích và tác dụng của các nút điều chỉnh hệ thống đèn ô tô

Trong một loạt các trang bị và tính năng trên ô tô, hệ thống đèn được coi là một thành phần quan trọng, đóng vai trò trong việc nhận diện các phương tiện tham gia giao thông và đảm bảo điều kiện ánh sáng và tầm quan sát cho người lái.

Việc sử dụng hệ thống đèn chiếu sáng trên ô tô có vẻ đơn giản, nhưng thực tế, một số tài xế, đặc biệt là những người mới mua xe hoặc tài xế mới, vẫn gặp khó khăn trong việc bật/tắt và điều chỉnh các loại đèn. Điều này dẫn đến việc sử dụng đèn pha - cos không đúng cách khi lái xe vào ban đêm hoặc trong hầm đường bộ, gây ảnh hưởng đến người đi bộ và các phương tiện khác tham gia giao thông. Trong một số trường hợp, việc sử dụng đèn chiếu sáng không đúng cách có thể dẫn đến việc bị cảnh sát giao thông xử phạt và mất tiền.

Do đó, hiểu rõ vai trò và cách bật/tắt, điều chỉnh hệ thống đèn pha, cos, xi nhan và đèn sương mù trên ô tô được coi là một bài học quan trọng đối với những người mới sử dụng xe hoặc người mới mua ô tô.

Các loại đèn cơ bản trên ô tô

Hệ thống chiếu sáng trên mỗi chiếc ô tô cơ bản bao gồm các loại đèn sau: đèn chiếu sáng phía trước với hai chế độ pha (chiếu xa) và cos (chiếu gần), đèn xi-nhan (signal), đèn định vị ban ngày DRL, đèn sương mù (hay còn gọi là đèn gầm), đèn hậu và đèn phanh. Ngoài ra, còn có một số loại đèn khác như đèn phanh, đèn biển số, đèn cảnh báo (ưu tiên)...

Đèn xi-nhan (signal) thường được tích hợp trong cụm đèn hậu, gương chiếu hậu hai bên và trong cụm đèn chiếu sáng phía trước của ô tô. Chức năng của đèn xi-nhan là phát tín hiệu cho các phương tiện khác khi bạn thay đổi làn đường hoặc chuyển hướng.

Trong khi đó, đèn chiếu sáng phía trước với hai chế độ pha (chiếu xa) và cos (chiếu gần) được coi như "đôi mắt" của xe, có chức năng cung cấp ánh sáng và chiếu sáng đường cho người lái. Loại đèn này có nhiều mẫu mã và kiểu loại đa dạng, và nhà sản xuất thường áp dụng công nghệ đèn bóng halogen, LED, và thậm chí đèn Laser để nâng cao khả năng chiếu sáng và độ bền của đèn, tùy thuộc vào từng loại xe.

Đèn định vị DRL (Daytime Running Lights) không chỉ tăng cường hiệu quả chiếu sáng và thẩm mỹ cho xe, mà còn có chức năng cảnh báo, giúp các phương tiện khác nhận biết phương tiện khi tham gia giao thông. Hiện nay, các nhà sản xuất ô tô thường áp dụng công nghệ đèn LED vào thiết kế của đèn định vị DRL.

Đèn sương mù giúp tài xế tăng khả năng nhận biết các phương tiện tham gia giao thông trong điều kiện khói bụi, mưa phùn, sương mù...

Cách bật/tắt, sử dụng hệ thống đèn trên ô tô

Công tắc bật/tắt và điều chỉnh đèn pha (chiếu xa), đèn cos (chiếu gần), đèn xi nhan, đèn định vị ban ngày DRL, và đèn sương mù thường được bố trí trên cần điều khiển tích hợp bên trái trụ vô lăng trên hầu hết các mẫu xe. Tuy nhiên, trên một số dòng xe, công tắc bật/tắt các loại đèn này có thể được thiết kế dưới dạng núm xoay và tích hợp trên bảng táp-lô ở phía bên trái của vô lăng. Vì vậy, trước khi lái xe, đặc biệt là đối với những người lái mới, cần chú ý quan sát và làm quen với cách thao tác điều khiển các công tắc này.

Dù được đặt ở các vị trí khác nhau, nhưng về cơ bản, công tắc hoặc núm xoay điều khiển hệ thống đèn trên ô tô thường có các ký hiệu bật/tắt (on/off) cho đèn pha, ký hiệu đèn định vị, đèn sương mù, ký hiệu Auto (tự động) hoặc công tắc bật/tắt đèn gầm... Người lái chỉ cần xoay công tắc hoặc núm xoay để bật/tắt từng loại đèn.

Để bật đèn chiếu sáng phía trước, người lái chỉ cần xoay công tắc điều khiển đến ký hiệu đèn pha (thường có biểu tượng vạch ngang tương ứng với đèn pha). Khi được bật, đèn chiếu sáng phía trước của xe thường mặc định ở chế độ chiếu gần (cos). Để chuyển sang chế độ đèn chiếu xa (pha), người lái chỉ cần đẩy cần điều khiển tích hợp bên trái trụ vô lăng về phía trước. Khi đèn chiếu xa được bật, trên màn hình hiển thị thông tin cho người lái sẽ hiển thị biểu tượng đèn sáng màu xanh dương (biểu tượng ba vạch ngang tương ứng với đèn pha) để báo hiệu rằng đèn pha đang được bật. Ngược lại, khi đẩy cần về phía sau (gần người lái), đèn sẽ chuyển về chế độ chiếu gần (cos).

Khi bật công tắc đèn ở chế độ pha tự động, thông qua hệ thống cảm biến ánh sáng trên xe, hệ thống đèn pha sẽ tự động bật hoặc tắt tùy thuộc vào điều kiện ánh sáng xung quanh. Một số dòng xe còn được trang bị chức năng điều chỉnh góc chiếu của đèn pha, hỗ trợ chiếu sáng khi tài xế vào cua.

Trong một số tình huống, để phát tín hiệu cho xe phía trước, người lái có thể nháy đèn pha bằng cách đẩy và rút cần điều khiển tích hợp bên trái trụ vô lăng ít nhất 1-2 lần liên tiếp về phía sau (phía người lái).

Lưu ý, khi sử dụng đèn chiếu sáng phía trước trên ô tô trong khu vực đô thị có nhiều người dân và phương tiện di chuyển, người lái nên sử dụng chế độ chiếu gần (đèn cos) để tránh làm chói mắt và gây ảnh hưởng đến người và phương tiện đi ngược chiều. Khi di chuyển trên đường cao tốc, đường ngoại ô hoặc đường hai chiều có dải phân cách, người lái có thể chuyển sang chế độ chiếu xa (đèn pha) để có tầm nhìn tốt hơn.

Khi muốn chuyển làn đường hoặc thay đổi hướng di chuyển của xe, người lái chỉ cần sử dụng cần điều khiển tích hợp bên trái trụ vô lăng. Để bật đèn xi-nhan phải, người lái chỉ cần gạt cần điều khiển sang phải. Ngược lại, khi gạt cần sang trái, đèn xi-nhan trái sẽ được kích hoạt. Trong tình huống khẩn cấp, người lái có thể sử dụng đèn cảnh báo ưu tiên bằng cách nhấn nút có biểu tượng hình tam giác màu đỏ thường được đặt trên bảng táp-lô. Khi nút được nhấn, cả đèn xi-nhan phải và trái sẽ nhấp nháy đồng thời.

Với đèn định vị ban ngày DRL, người lái chỉ cần xoay công tắc điều khiển để chọn biểu tượng của đèn này. Ở một số dòng xe, để bật hoặc tắt đèn sương mù (đèn gầm), người lái chỉ cần sử dụng công tắc tích hợp trên cần điều khiển hệ thống đèn. Mỗi xe có thiết kế công tắc điều chỉnh đèn khác nhau, do đó, để hiểu rõ hơn, người dùng nên tham khảo sách hướng dẫn sử dụng đi kèm xe.

Luật về sử dụng đèn trên ô tô

Liên quan đến việc sử dụng đèn xe, Nghị định 100/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ quy định rằng người điều khiển xe ô tô, xe máy và các loại xe tương tự phải bật đèn chiếu sáng trong khung giờ từ 19 giờ ngày hôm trước đến 5 giờ ngày hôm sau khi thời tiết xấu hạn chế tầm nhìn.

Trường hợp người điều khiển ô tô không sử dụng hoặc sử dụng không đủ đèn chiếu sáng trong thời gian quy định hoặc khi lưu thông trong hầm đường bộ mà không sử dụng đèn chiếu gần, sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 800.000 đến 1.000.000 đồng.

Trường hợp người điều khiển ô tô sử dụng đèn chiếu xa trong đô thị, khu đông dân cư (trừ các xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ theo quy định), sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 800.000 đến 1.000.000 đồng.