Làm thế nào để không bị bó phanh ô tô?

Các chuyên gia ôtô khuyến cáo rằng, để tránh bị bó phanh, khi lái xe chúng ta cần thực hiện đạp và nhả phanh liên tục, đồng thời thực hiện các động tác dứt khoát. Khi gặp tình huống cần phải phanh gấp, người lái nên sử dụng phanh dưới ngưỡng tối đa để đảm bảo xe không bị trượt bánh.

Tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý hệ thống phanh để không bị bó phanh ô tô

Bàn đạp phanh

Bàn đạp phanh của xe ôtô đóng vai trò quan trọng trong việc kích hoạt hệ thống phanh. Nằm ở vị trí giữa bàn đạp ga và bàn đạp ly hợp, bàn đạp phanh khi được đạp xuống sẽ tạo áp suất dầu trong xi lanh chính, từ đó kích hoạt má phanh và đĩa phanh, đẩy bánh xe vào tang trống. Tuy nhiên, bàn đạp phanh cũng có thể bị ảnh hưởng bởi bụi bẩn hoặc rò rỉ dầu, dẫn đến tình trạng lái xe bị hụt phanh hoặc đạp sâu nhưng phanh không phản ứng.

Dây dầu phanh

Dây dầu phanh của xe ôtô có tác dụng chuyển dầu phanh từ bình chứa xi lanh đến bánh xe, giúp kích hoạt hệ thống phanh hiệu quả. Được làm từ chất liệu thép cứng cáp, dây dầu không bị giãn nở, đảm bảo tối ưu sự truyền dầu phanh dù trong điều kiện phanh lực lớn và nhiệt độ cao.

Má phanh

Má phanh là linh hồn trong cấu tạo của hệ thống phanh ôtô. Được làm từ chất liệu thép đặc biệt, má phanh có tác dụng tiếp xúc với phần quay của phanh, tạo ma sát để giảm tốc độ quay của bánh xe. Vì phải chịu lực ma sát liên tục, má phanh cần được vệ sinh và bảo dưỡng định kỳ để tăng tuổi thọ.

Khi lái xe và thực hiện thao tác phanh, nếu xuất hiện những hiện tượng như tiếng kêu lạ, xe bị lệch, vô lăng rung, phanh không hoạt động ăn, hoặc đèn cảnh báo má phanh bật sáng, thì đó là dấu hiệu cần thay thế má phanh mới. Điều này giúp đảm bảo di chuyển an toàn và tăng cường hiệu suất phanh của xe. Chúng ta nên chú ý và thay thế má phanh đúng thời gian để duy trì sự an toàn và hiệu quả của hệ thống phanh.

Phanh đĩa

Phanh đĩa thường được trang bị ở bánh trước ôtô vì có lực phanh mạnh hơn. Nó bao gồm má phanh và đĩa phanh. Khi người lái nhấn phanh, má phanh ép vào đĩa phanh, tạo lực ma sát chuyển đổi động năng thành nhiệt năng, giúp giảm tốc độ của xe cho đến khi dừng hoàn toàn.

Phanh đĩa được thiết kế gọn nhẹ và có khả năng thoát nước tốt, từ đó giữ cho phanh hoạt động hiệu quả trong các điều kiện thời tiết ẩm ướt. Ngoài ra, phanh đĩa còn có khả năng tự điều chỉnh kích thước kẽ hở giữa má phanh và đĩa phanh khi bị mòn, giúp duy trì tính ổn định và hiệu suất phanh của xe trong thời gian dài.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh

Hệ thống phanh của ôtô hoạt động thông qua việc lái xe đạp phanh, lực từ bàn đạp sẽ truyền tới bầu trợ lực của hệ thống phanh. Trong quá trình này, các piston sẽ chuyển động nén lò xo và dầu trong xi lanh chính.

Quá trình nén này làm tăng áp suất, đẩy dầu từ xi lanh chính đi qua các đường ống và xi lanh của bánh xe. Điều này đẩy piston và guốc phanh ép chặt vào má phanh, tạo ra lực ma sát. Kết quả là tang trống và moay ơ tại bánh xe giảm tốc độ quay hoặc dừng lại theo yêu cầu của lái xe.

Khi lái xe dừng việc tác động lực vào bàn đạp phanh, xi lanh phanh đẩy các piston ngược trở lại xi lanh chính, tạo cơ chế nhả phanh. Điều này khiến xe trở lại vận tốc như lái xe mong muốn và đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển.

Với nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh ôtô như trên, việc vận hành phanh không đúng cách có thể dẫn đến mất an toàn cho người ngồi trong xe.

Chúng ta nên lưu ý theo khuyến cáo từ các chuyên gia ôtô, khi lái xe cần thực hiện đạp/nhả phanh liên tục và động tác dứt khoát. Việc chỉ sử dụng phanh dưới ngưỡng tối đa là cách đảm bảo xe không trượt bánh. Thường xuyên rà phanh không được khuyến khích do có thể dẫn đến tình huống cháy má phanh hoặc mất phanh.

Thay vào đó, khi gặp các tình huống phát sinh, lái xe nên giảm tốc độ kết hợp với phanh và chuyển xuống số thấp để tạo sự cộng hưởng bởi phanh động cơ, từ đó đảm bảo yếu tố an toàn trong quá trình vận hành.

Hiện nay, phần lớn nhà sản xuất đang sử dụng hệ thống phanh thủy lực (phun dầu) trên các dòng xe hơi hiện đại. Hệ thống phanh thủy lực đã tạo nền tảng cho việc phát triển nhiều hệ thống an toàn chủ động khác như phanh ABS, hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD, hệ thống điều khiển lực bám TCS, hệ thống cân bằng điện tử ESP, hệ thống leo dốc HAC hay đổ đèo HDC…

Những hệ thống này đáng kể giúp xe rút ngắn quãng đường phanh, đồng thời tránh các tình huống nguy hiểm như bó phanh hoặc mất phanh, tạo thêm sự an toàn cho người lái.

Tuy nhiên, không quên rằng công nghệ chỉ là một yếu tố hỗ trợ, điều quan trọng nhất vẫn nằm ở con người. Sự bình tĩnh, khả năng xử lý tình huống một cách chủ động, tuân thủ đầy đủ các khuyến cáo bảo dưỡng hệ thống phanh từ nhà sản xuất và tuân thủ nguyên tắc giao thông sẽ là yếu tố đảm bảo an toàn cao nhất cho lái xe trong mọi hành trình.